Jane E. Clerk

Jane Elizabeth Clerk (26 May 1904 – 5 July 1999) yɛ Gold Coast sukuu kyerɛkyerɛfoɔ ne ɔman nwomasua sohwɛfoɔ . [1] Wɔ atubrafo bere so no, na ɔka mmea akyerɛkyerɛfo akwampaefo awo ntoatoaso a edi kan a awiei koraa no wɔbɛyɛɛ aban sukuu akɛse mpanyimfo no ho. [1] Saa bere no mu no, na Jane Clerk yɛ Aban Mmabaa Mfinimfini Sukuu a ɛwɔ Kumasi no Sukuu Panyin . [1]

Asetra mu nsɛm sesa

Mfitiase asetra ne abusua sesa

Wɔwoo Jane Elizabeth Clerk wɔ Adawso wɔ Apuei Fam Mantam mu wɔ 26 May 1904 maa Nicholas Timothy Clerk (1862 –1961) ne Anna Alice Meyer (1873 –1934). [2] Ná Jane Clerk yɛ mmofra akron no mu nea ɔto so ason, na na ɔyɛ awo ntoatoaso a ɛto so abiɛsa a ɔyɛ Clerk abusua a ɛda nsow wɔ abakɔsɛm mu a ɛwɔ Accra no muni. [2] [3] Na ne papa yɛ Basel ɔsɛmpatrɛwfo, na ɔyɛ Synod Ɔkyerɛwfo a odi kan wɔ Presbyterian Asɔre a ɛwɔ Gold Coast no mu fi 1918 kosi 1932 na ɔyɛ agya a ɔhyehyɛɛ mmarimaa ntoaso sukuu a wɔde mmofra kɔtra mu, Presbyterian Mmarimaa Ntoaso Sukuu, a wɔde sii hɔ wɔ afe 1938 [3] [2] [3] [8] Ne maame, Anna Alice Meyer, a ɔyɛ ofiehwɛfo ne ɔkyerɛkyerɛfo, yɛ Ga-Danish abusua mu, a ne wɔfase ne Emmanuel Charles Quist (1880 – 1959), mmaranimfo ne ɔtemmufo a ɔbɛyɛɛ nea odi kan Afrikani Ɔmanpanyin a ɔhwɛ Mmarahyɛ Bagua no so fi afe 1949 kosi afe 1951, ɔyɛ Ɔman Bagua no Kasafo fi afe 1951 kosi afe 1957 na ɔyɛɛ Ghana Ɔman Bagua no Kasafo a odi kan fi March 1957 kosi November 1957. [3] Jane Clerk agya nana, Alexander Worthy Clerk (1820-1906), Jamaica Moravia ɔsɛmpatrɛwfo bi duu Denmark Protectorate of Christiansborg (mprempren Osu kurotia ) wɔ Accra, wɔ 1843 mu, sɛ mfitiase kuw a na wɔyɛ West India asɛmpatrɛwfo 24 a yɛɛ adwuma wɔ Basel Asɛmpaka Asɛmpatrɛwfo Kuw a ɛwɔ Switzerland no akwankyerɛ ase. [3] A. W. Ɔkyerɛwfo yɛ ɔkwampaefo wɔ Presbyterian Asɔre a ɛwɔ Ghana no mu na ɔne wɔn hyehyɛɛ mfinimfini sukuu a wɔde mmofra kɔtra mu, Salem Sukuu wɔ afe 1843. [2] Na n’agya nanabea, Pauline Hesse (1831–1909) fi Gold Coast, na na ofi Danish, Ga ne German abusua mu. [4] Ne nanabea ne Regina Hesse (1832 –1898), ɔkyerɛkyerɛfo a ɔyɛ ɔkwampaefo ne sukuu panyin.

Ne nuabarima panyin, Carl Henry Clerk (1895 –1982), samufo, kuayɛ ho adesua ho ɔbenfo, ɔhwɛfo, nsɛm ho amanneɛbɔfo ne Presbyterian somfo yɛɛ Synod Ɔkyerɛwfo a ɔto so anan wɔ Presbyterian Asɔre a ɛwɔ Gold Coast no mu fi 1950 kosi 1954 ne Kristofo Ɔbɔfo no Samufo atesɛm krataa a ɛbaa afe 1960 ne 1963 ntam hɔ [5] [6] Theodore Clerk (1909 – 1965), ne nua kumaa ne Ghanani ɔdansifoɔ a ɔdi kan a ɔyɛɛ nhyehyɛeɛ na ɔnyaa hyɛn gyinabea kuro Tema . Ne nuabea kumaa, Matilda J. Clerk (1916 – 1984) yɛ Ghanani ɔbaa aduruyɛ ho ɔbenfoɔ a ɔtɔ so mmienu ne saa ara nso na ɔbaa a ɔdi kan wɔ Ghana ne Afrika Atɔeɛ fam a ɔnyaa postgraduate diploma. [7] [8]

Nhomasua ne ntetee sesa

Jane Clerk nyaa ne mfitiaseɛ nwomasua wɔ Basel Mission mfitiaseɛ sukuu a ɛwɔ Larteh Akuapem baabi a na ne papa te sɛ ɔmantam soafoɔ ma saa presbytery no. [9] Ɔkɔɔ sukuu bi a mmeawa nkutoo na wɔtra mu wɔ Aburi, kurow bi a na ne nana te mu [9] Ɔkɔɔ Aburi Mmea Akyerɛkyerɛfo Ntetee Kɔlege (mprempren Presbyterian Mmea Nhomasua Sukuu ) baabi a osuaa adekyerɛ ho ade na na ɔyɛ asuafo baanu a wɔwɔ sukuu no kuw a edi kan wɔ afe 1928 mu [9] Wɔ 1946 mu no, na Jane Clerk ka akyerɛkyerɛfo mpanyimfo kuw bi a wɔapaw wɔn a wɔmaa wɔn adwuma mfinimfini sika a wɔde bɛkɔ akɔtete wɔn adwuma wɔ amannɔne wɔ London Sukuupɔn Nhomasua Asoɛe a ɛnnɛ ɛyɛ Sukuupɔn Kɔlege London fa, faako a onyaa Ɔboafo no ho Abodin krataa wɔ Nhomasua mu bere a wɔawie asram dunwɔtwe adesua no. [9]

Adwuma sesa

Jane Clerk kyerɛɛ ade wɔ sukuu ahorow mu wɔ Aburi ne Agogo wɔ n’adwuma mfiase. [10] Wɔde no kɔɔ Kumasi na wɔpaw no sɛ Aban Mmabaa Sukuu no Sukuu Panyin. [10] Akyiri yi wɔmaa no so sɛ nhomasua sohwɛfo boafo wɔ afe 1947. [10] Wɔ afe 1952 mu no, ɔbɛyɛɛ nhomasua sohwɛfo maa Koforidua kurow no mu baabi a na ne dwumadi ne n’asɛyɛde ahorow no bi ne sukuu ahorow a ɔhwɛ so nyinaa na ɔhwɛ so, a na ɔbarima bi na ɔyɛ saa bere no. [10] Ɔkɔɔ pɛnhyen wɔ n’akyerɛkyerɛ adwuma mu wɔ afe 1959. [10]

Owuo sesa

Owui wɔ abɔde mu wɔ afe 1999 mu wɔ Osu, Accra bere a na wadi mfe aduɔkron anum. [11] Wɔsiee n'amu no wɔ Osu Amusiei a ɛwɔ Accra .

Nsɛm a wɔde gyinaa so sesa

  1. 1.0 1.1 1.2 Clerk, Nicholas, T. (27 July 1999). Obituary: Jane Elizabeth Clerk, 1904 -1999. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin. p. 1.
  2. 2.0 2.1 2.2 2.3 Clerk, N. T. (1943). The Settlement of West Indian Emigrants on the Gold Coast 1843-1943 - A Centenary Sketch. Accra. Accra.
  3. 3.0 3.1 3.2 3.3 3.4 Debrunner, Hans W. (1965). Owura Nico, the Rev. Nicholas Timothy Clerk, 1862-1961: pioneer and church leader (in English). Watervile Publishing House. Archived from the original on 30 March 2017.
  4. Sill, Ulrike (2010). Encounters in Quest of Christian Womanhood: The Basel Mission in Pre- and Early Colonial Ghana (in English). BRILL. ISBN 978-9004188884. Archived from the original on 30 March 2017.
  5. Company, Johnson Publishing (26 August 1954). Jet (in English). Johnson Publishing Company. Archived from the original on 7 April 2017.
  6. Clerk, Nicholas T. (5 June 1982). Obituary: The Reverend Carl Henry Clerk. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin.
  7. Patton, Adell Jr. (13 April 1996). Physicians, Colonial Racism, and Diaspora in West Africa (in English) (1st ed.). Gainesville: University Press of Florida. p. 29. ISBN 9780813014326.
  8. Clerk, Nicholas, T. (5 January 1985). Obituary: Dr. Matilda Johanna Clerk, MBChB, DTM&H. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin.
  9. 9.0 9.1 9.2 9.3 Clerk, Nicholas, T. (27 July 1999). Obituary: Jane Elizabeth Clerk, 1904 -1999. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin. p. 1.
  10. 10.0 10.1 10.2 10.3 10.4 Clerk, Nicholas, T. (27 July 1999). Obituary: Jane Elizabeth Clerk, 1904 -1999. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin. p. 1.
  11. Clerk, Nicholas, T. (27 July 1999). Obituary: Jane Elizabeth Clerk, 1904 -1999. Accra: Presbyterian Church of Ghana, Funeral Bulletin. p. 1.