Ghana Akannifo

Wɔakyerɛw nsɛm yi wɔ Akuapem kasa mu

Ghana manpanyinfo anaa Akannifo ɛfi bere a Ghana nnya fahodie 1957 bɛpim nnɛ.

Jubilee House, Ghana manpanyin tenabea
Manpanyin ahyɛnsode

Ahennie amanmuo (1957–1960) sesa

No. Nfoni Din

(Awo–Owu)

Ahenni bere Ahenfi Prime minister
Mfiase Awie Bere
1   Queen Elizabeth II

(born 1926)

6 March 1957 1 July 1960 3 years, 117 days Windsor Nkrumah

Ananmusini sesa

Ananmusini anaa ''Governor-general'' yɛ ɔsrani pannyin a na ɔbu ɔman no wɔ Queen Elizabeth II din mu.

 
Ahenni ananmusini ahyensode

Status

No. Nfoni Din
(Awo–Owu)
Bere a odi wɔ aban mu Ɔhemea Prime minister
Mfiase Awie Bere
1   Sir Charles Arden-Clarke
(1898–1962)
6 March 1957 14 May 1957 69 days Elizabeth II Nkrumah
  Sir Kobina Arku Korsah
(1894–1967)
14 May 1957 13 November 1957 183 days
2   The Rt. Hon. The Earl of Listowel
(1906–1997)
13 November 1957 1 July 1960 2 years, 231 days


Adehyeman a edikan (1960–1966) sesa

 

Wɔ Ghana mmra 1960 mu, a ɛyɛ Ghana mmra homa a ɛdi kan wɔ Ghana no, ɔmanpanyin no bɛsi ahenni amanuo no anan. Mmrahyɛbadwamfo yi ɔmampanyin sɛ ɔnni Ghana so mfe anum. Sɛ obiara nni hɔ sɛ ɔmanpanyin a, wɔpaw nnipa abiesa sɛ wɔn gyina mu sɛ ɔmanpanyin

No. Nfoni Din
(Awo–Owu)
Abatoɔ Bere a odi wɔ aban mu Amanyɔkuw
Mfiase Awie Bere
2   Kwame Nkrumah
(1909–1972)
1960
1964
(referendum.)
1 July 1960 26 February 1966
(deposed.)
5 years, 240 days Convention People's Party

Asrafo Amanmuo (1966–1969) sesa

Lieutenant-General Joseph Arthur Ankrah de Abantuguo (Coup d'état) ɛtuu ɔmanpanyin Nkrumah ne n'aban.

No. Nfoni Din
(Awo–Owu)
Bere a odi wɔ aban mu Military
Mfiase Awie Bere
3   Lieutenant-General Joseph Arthur Ankrah
(1915–1992)
24 February 1966 2 April 1969
(resigned.)
3 years, 37 days National Liberation Council
4   Brigadier Akwasi Afrifa
(1936–1979)
2 April 1969 3 September 1969 154 days

Adehyeman a ɛtɔ so abien (1969–1972) sesa

No. Nfoni Din
(Awo–Owu)
Abatoɔ bere Bere a odi wɔ aban mu Amanyɔkuw Prime minister
Mfiase Awie Bere
4
(II)
  Brigadier Akwasi Afrifa
(1936–1979)
3 September 1969 7 August 1970 338 days Military Busia
-   Nii Amaa Ollennu
(1906–1986)
7 August 1970 31 August 1970 24 days Independent
5   Edward Akufo-Addo
(1906–1979)
31 August 1970 13 January 1972
(deposed.)
1 year, 135 days Independent

Asrafo amanmuo (1972–1979) sesa

General Ignatius Kutu Acheampong de Abantuguo (Coup d'état) ɛtuu ɔmanpanyin Akufo-Addo ne Prime Minister Abrefa Busia ne n'ban nyinaa

Lieutenant General Fred Akuffo de Abantuguo (Coup d'état) ɛtuu General Acheampong, ɛna Flight Lieutenant Jerry Rawlings de Abantuguo (Coup d'état) ɛtuu Supreme Military Council.

No. Nfoni Din
(Awo–Owu)
Bere a odi wɔ aban mu Military
Mfiase Awie Bere
6   General Ignatius Kutu Acheampong
(1931–1979)
13 January 1972 9 October 1975 6 years, 173 days National Redemption Council
9 October 1975 5 July 1978
(deposed.)
Supreme Military Council
7   Lieutenant-General Fred Akuffo
(1937–1979)
5 July 1978 4 June 1979
(deposed.)
334 days
8   Flight Lieutenant Jerry Rawlings
(1947–2020)
4 June 1979 24 September 1979 112 days Armed Forces Revolutionary Council

Adehyeman a ɛtɔ so Miensa (1979–1981) sesa

No. Nfoni Din
(Awo–Owu)
Abatoɔ bere Bere a odi wɔ aban mu Amanyɔkuw
Mfiase Awie Bere
9   Hilla Limann
(1934–1998)
1979 24 September 1979 31 December 1981
(deposed.)
2 years, 98 days People's National Party

Asrafo amanmuo (1981–1993) sesa

Flight Lieutenant Jerry Rawlings de Abantuguo (Coup d'état) ɛtuu ɔmanpanyin Limann ne n'aban

No. Nfoni Din
(Awo–Owu)
Bere a odi wɔ aban mu Amanyɔkuw
Mfiase Awie Bere
10   Flight Lieutenant Jerry Rawlings
(1947–2020)
31 December 1981 7 January 1993 11 years, 7 days Provisional National Defence Council

Adehyeman a ɛtɔ so anan (1993–present) sesa

 

Mprenpren Ghana mmra mu no, ɔmanpanyin na odi ɔman no nyinaa so. Yɛtow aba yi no mfe anan na ɔbɛtumi agyina mpɛn abien pɛ. Sɛ ɔmanpanyin no nni hɔ a, n'abediakyire na ɔhwɛ ɔman no so sɛ ɔmanpanyin

No. Nfoni Din
(Awo–Owu)
Abatoɔ bere Bere a odi wɔ aban mu Amanyɔkuw
Mfiase Awie Bere
(10)   Jerry Rawlings
(1947–2020)
1992
1996
7 January 1993 7 January 2001 8 years National Democratic Congress
11   John Kufuor
(born 1938)
2000
2004
7 January 2001 7 January 2009 8 years New Patriotic Party
12   John Atta Mills
(1944–2012)
2008 7 January 2009 24 July 2012
(died in office.)
3 years, 199 days National Democratic Congress
13   John Mahama
(born 1958)
2012 24 July 2012 7 January 2017 4 years, 167 days National Democratic Congress
14   Nana Akufo-Addo
(born 1944)
2016
2020
7 January 2017 Incumbent 7 years, 53 days New Patriotic Party

Mmerɛ fi 1960 sesa

Nana Akufo-AddoJohn MahamaJohn Atta MillsJohn KufuorHilla LimannJerry RawlingsFred AkuffoIgnatius Kutu AcheampongEdward Akufo-AddoNii Amaa OllennuAkwasi AfrifaJoseph Arthur AnkrahKwame Nkrumah